فهرست مطالب
مجله تاملات فلسفی
پیاپی 2 (تابستان 1388)
- 200 صفحه،
- تاریخ انتشار: 1388/06/20
- تعداد عناوین: 7
-
صفحه 11سول کریپکی برای تبیین منطق موجهات محمولی دو نظام جداگانه (در سالهای 1959م و 1963م) طراحی کرده است. در این مقاله با بررسی اجمالی ساختار نحوی و ساختار معنایی دو نظام مذکور، به مقایسه آنها و میزان کارآیی هرکدام در تبیین منطق موجهات محمولی پرداخته شده است.
کلیدواژگان: کریپکی، منطق موجهات محمولی، ساختار نحوی، ساختار معنایی -
صفحه 33«عدالت» و «التزام سیاسی» هر یک از زاویه ای محور بحث فیلسوفان سیاسی در طول تاریخ اندیشه بوده اند. «عدالت» محور سامان نیک سیاسی است که هر فیلسوف سیاسی به دنبال تبیین و دستیابی به آن است. «التزام سیاسی» نیز محور پرسش از «مشروعیت» نظام سیاسی حاکم بر جامعه ای است که رو به سوی وضعیت مطلوب خویش دارد. بررسی نسبت عدالت و التزام سیاسی در چارچوب فلسفی هر اندیشمند ما را به برداشتی جامع از نظریه فلسفی وی هدایت می کند. مقاله حاضر به دنبال آن است که با تمرکز بر گفتگوی «کریتو»، رابطه میان عدالت و التزام سیاسی در اندیشه سقراط را بررسی و تحلیل نماید.
کلیدواژگان: عدالت، التزام سیاسی، قانون -
صفحه 59مباحث فلسفه زبان (زبانشناسی فلسفی) را زیر دو عنوان کلی معناشناسی فلسفی و کارکردشناسی فلسفی میتوان دسته بندی کرد. اولی دارای دو بخش عمده نظریه معنا (شامل بحث های مربوط به ماهیت معنا، معناداری، هم معنایی، تحلیلیت، و استلزام) و نظریه ارجاع (شامل بحث های مربوط به نامگذاری، صدق، دلالت، دامنه مصادیق و مقادیر متغیرها) و دومی نیز به دو بخش نظریه افعال گفتاری و نظریه مکالمه قابل تفکیک است. ویلیام جی لایکان، نویسنده مقاله، با کمی تفاوت این طبقه بندی را میپذیرد. او معتقد است که غایت اصلی فلسفه زبان، نظریه معنا می باشد؛ اما چهار هدف فرعی و تبعی این فلسفه عبارتند از: نظریه ارجاع - که آنرا نباید با نظریه ارجاعی (موضوع مقاله حاضر، یکی از نظریه های معنا) اشتباه کرد، نظریه صدق، کارکردشناسی فلسفی و فلسفه زبان شناسی - که آنرا نباید با فلسفه زبانی اشتباه کرد.
-
صفحه 77هدف از نگارش این مقاله، توجه دادن به نقش مهم و تعیین کننده تعالیم گرانبهای پیشوایان شیعه در پیدایش و گسترش علوم عقلی، اعم از حکمت الهی و کلام اسلامی از رهگذر مطالعه در احادیث حکمی حضرت امام صادق(ع) و شرح آنهاست؛ احادیثی که با روش عقلی و استدلالی درباره کلیات جهان هستی و آغاز و انجام آن و توحید ذات خداوند و معرفت اسمای حسنا و صفات علیای او به دقیق ترین وجه بحث می کند و پایه آنها بر ابحاث عامه حکمت الهی نهاده شده و توجیه و تبیین آنها جز در پرتو نتایج حاصل از مباحث عامه حکمت اسلامی امکان پذیر نیست.
در نتیجه این پژوهش، روشن خواهد شد که چرا اندیشه شیعی در مرتبه ای ممتاز در مجموعه آنچه «حکمت اسلامی» نامیده شده است، اهمیت دارد و چگونه ذخایر علمی تشیع، زمینه و ساختار حکمت الهی را فراهم کرده و موجب گردیده است تا فضای عقلانی و اجتماعی ای به وجود آید که حکمای اسلامی در آن به تفکر حکمی بپردازند. آنچه در این جا جلب نظر می کند، خلاقیت حکمی سخنان ائمه هدی(ع) به ویژه امام صادق(ع) و نقش آنها در تاملات و ژرف اندیشی حکمی دوره های بعد است.
کلیدواژگان: امام صادق (ع)، حکمت الهی، شیعه، توحید، ملاصدرا -
صفحه 97ازآنجاکه مسجدیکی ازشاخصرین بناهای معماری اسلامیست، مطالعه وپژوهش درباره آن ضروری به نظرمیسد. مسجد نمایان کننده باورهای قدسی دردنیای مادی است که علاوه برتامین مکان موردنیاز بازبان کنایه واشاره هنراز رازو رمز دین سخن میوید، به همین دلیل ازاهمیت ویژه ای برخوردار است. واه«مسجد» به معنی محل سجده است وبه مکانی گفته میودکه مسلمانان درآن عبادات خویش وفریضه پرفیض نمازرا به جای میورند. ازدیدگاه نمادگرایی، مسجدنمادحضرت حق است. این مقاله با تشریح ویژگیای مسجد، تاثیر نماز بر معماری به تحلیلی درباره تاثیر دیدگاهای فلسفه اسلامیر معماری اصلیرین فضای فرهنگی- مذهبی شهریعنی مسجد میردازد.
مسجدایرانی باحیاطی که نمادبهشت است و4ایوان بامقرنس های آن به عنوان سرچشمه های ابدی، تشکیل 4رودخانه بهشتی را میهد. با سقف آسمانی آن که، با انعکاس در آب های ازلی حوض مطهر کننده، کره ای دربرگیرنده تمام گیتی راتشکیل میهدودرواقع آب عنصری است که میواندبانورترکیب شود وازآنجاکه توانایی عبورروشنایی را از خود دارد به عنصری مقدس تبدیل شده است. آب نور به مثابه عناصر هویت بخش با یکدیگر ترکیب میوند وبنیان فضای زیبایی رادرمعماری پایهیزی میند.
کلیدواژگان: هنر اسلامی، تعریف فلسفه، تعریف فلسفه اسلامی، فلسفه یا حکمت مشاء، حکمت اشراق و حکمت متعالیه -
صفحه 143یکی از مسائلی که در ادیان آسمانی و بخصوص دین مقدس اسلام در زمینه خداشناسی مطرح شده و متکلمین و فلاسفه الهی به تبیین عقلانی و فلسفی آن پرداخته اند، مساله «قضا و قدر» است که یکی از پیچیده ترین مسائل الهیات به شمار می رود و محور اصلی غموض آن را رابطه آن با اختیار انسان در فعالیت های اختیاریش تشکیل می دهد؛ یعنی، چگونه می توان از یک سوی به قضا و قدر الهی معتقد شد و از سوی دیگر اراده آزاد انسان و نقش آن را در تعیین سرنوشت خودش پذیرفت؟ دراینجاست که بعضی شمول قضا و قدر الهی را نسبت به افعال اختیاری انسان پذیرفته اند، ولی اختیار حقیقی انسان را نفی کرده اند، و برخی دیگر دایره قضا و قدر را به امور غیر اختیاری محدود کرده اند و افعال اختیاری انسان را خارج از محدوده قضا و قدر شمرده اند. و گروه سومی در مقام جمع بین شمول قضا و قدر نسبت به افعال اختیاری انسان و اثبات اختیار و انتخاب وی در تعیین سرنوشت خویش برآمده اند.
بدیهی است که علم یا اراده الهی (خواه علم در مقام و مرتبه ذات و یا علم در مرتبه فعل آن چنان که حکما معتقدند) از آن جهت قضای الهی نامیده می شود که مؤثر در وجود و ایجاد اشیاء است و حکم به وجود اشیاء است و اشیاء به موجب آن ضرورت و حتمیت پیدا می کنند، و همچنین علم الهی (و یا مرتبه ای از علم الهی) از آن جهت قدر نامیده می شود که حدود اشیاء و اندازه آنها بدان منتسب است.
بنابراین «قضای علمی» عبارت است از علمی الهی که منشا حتمیت و ضرورت اشیاء است، و «قدر علمی» عبارت است از علمی که منشا حدود و اندازه اشیاء است.
با توجه به مطالب بالا، یکی از معانی که برای قضا و قدر لحاظ شده عبارت است از علم ازلی و پیشین الهی به تمامی اشیاء و حوادث. بر اساس این معنی از قضا و قدر، خداوند به تمامی حوادث و رویدادها از روز ازل عالم و آگاه بوده است و علم الهی نیز واقع نما بوده و قابل تغییر ویا تخلف نمی باشد، لذا وقوع حوادث مطابق با علم ازلی حتمی بوده و امکان تغییر و یا خلاف آن وجود ندارد، که به این معنا از قضا و قدر، قضا و قدر علمی گفته اند.
کلیدواژگان: قضا، قدر، جبر، اختیار -
صفحه 169هدف این مقاله بررسی انحصارگرایی مسیحی پلنتینگا در مواجهه با تنوع دینی و نشان دادن اشکالات آن است. براساس دیدگاه انحصارگرایی، پلنتینگا براین باور است که فقط مسیحیت دین صحیح و صادق است، و هر باوری که با مسیحیت ناسازگار باشد کاذب و باطل خواهد بود. در این نوشتار، استدلال خواهد شد که موضع انحصارگرایی وی با اشکالات جدی مواجه است. علاوه برآن، استدلال خواهد شد که بین موضع انحصارگرایی پلنتینگا و نظریه ی پایه بودن و تضمین او در رابطه با باورهای دینی ناسازگاری وجود دارد. حتی اگر این دو موضع او بتوانند سازگار باشند، کاربرد خیلی محدودی خواهند داشت، به این معنا که فقط در مورد باورهای مسیحی کاربرد خواهند داشت. اگر کسی بتواند در سنت مسیحی به برخی از باورهای اصلی دینی براساس پایه بودن و بدون رجوع به دلیل معتقد شود، چرا نتوان چنین مکانیزمی را در سنت های دیگر یعنی یهودیت و اسلام تصور نمود؟
کلیدواژگان: انحصارگرایی مسیحی، پلنتینگا، تنوع دینی، تضمین، پایه بودن
-
Page 11Saul kripke has constructed two distinct systems (1959&1963) to interpret Quantified Modal Logic. This article will have a review in syntax and semantics of these systems, and their efficiency to interpret Quantified Modal Logic.
-
Page 33Many philosophers have studied “justice” and “political obligation” as core concepts of political philosophy. “Justice” is the focal notion of the good society that all philosophers attempt to explore and explain; and on the other hand, “political obligation” is the focal question in evaluating the legitimacy of the ruling system. Therefore, studying the relation a philosopher assigns to the two concepts, would lead one to a comprehensive assessment of his/her philosophical system. Focusing on Crito, thus, the present study attempts to review the relation Socrates assigns to Justice and Political Obligation. No matter a verdict is or is not just, in Socrates’ philosophy, one should obey the rule. For in his view, the most unjust would be to disobey a legal commandment.
-
Page 59Translator'sIntroductionPhilosophy of language (philosophical linguistics) can be categorized in two main titles: philosophical semantics and philosophical pragmatics. the former contains tow theories: theory of meaning (consisting of nature of meaning, significance, synonymous, analyticity, entailment) and theory of reference (consisting of naming, truth, denotation, extension, values of variables) latter contains tow theories: theory of speech - acts and theory of conversation. William G. Lycan accepts nearly mentioned subjects above, he holds that contemporary philosophy of language centers on the theory of meaning but also includes the theory of reference, the theory of truth, philosophical pragmatics, and the philosophy of linguistics. The main question addressed by the theory of meaning is: what it is for a string of marks (or noises) to be meaningful, and how it is possible for human beings to produce and to understand utterances? Philosophers have offered a number of competing hypotheses as answer of this question: the referential view, ideational or mentalist theories, "use" theories, functionism, inferential role theories, verificationism, the truth – conditional theory, the eliminiativist view. Referential Theory of meaning answers that words and expressions have their meanings by standing for things in the world. Though commonsensical and at first attractive, this Theory of meaning is fairly easily shown to be inadequate.
-
Page 77The main objective of this essay is to pay attention to the important influence of Shia Leader's teachings on the creation and development of rational sciences, such as Theosophy and Islamic Theology through the study of the Theosophical words of Imam Sadigh(A) and their explanations and exegeses. These words intellectually discuss on the generalities of the universe, its beginning and end, the Unity of God, the knowledge of His most Beautiful Names, and His most transcendent attributes accurately. These sayings are based on the general debates of Theosophy, and are not explicable save in the light of the attained results of the general discusses of Islamic Wisdom. As a result of this research, it will appear that why the Shia thinking has signified in the collection of what is defined as Islamic Wisdom, and that how the Shia scientific resources have built the structure of Theosophy, creating an intellectual and social atmosphere for Islamic philosophers to philosophize. Here, what pays the attention is the Theosophical creation of the Shia Twelve Leader's words, specially Imam Sadigh(a), and their significance role in the philosophical meditations and contemplations in the next periods.
-
Page 97The mosque is an indicator of Islamic Architecture building, therefore necessary investigation, the mosque believing as true Holy, celestial in the material world and the land of the mosque contain his pure remains and ennoblement is in creased there by and it includes his mosque, by which its purity is in creased and its stations is raised by them both and it is elevated in esteem, honor and love in the heart of the Muslims. And we have taken care to present the most reliable narrations and the authentic waits. If we right, it is from Allah and a pert of His Grace and mercy and we think naught of Allah except good. The Islamic conquest of Persia in the 7th century led early Islamic architects to borrow and adopt some traditions and ways of the fallen Persian Empire. Islamic architecture thus borrows heavily from Persian architecture and in many ways can be called an extension and further evolution of Persian architecture. Many cities were based on precedents in Persia. Persian-style mosques are characterized by their tapered brick pillars, large arcades and arches each supported by several pillars. In Asia, elements of architecture were employed, but were later superseded by Persian designs.
-
Page 143One of the important issues in divine religions, especially Islam is "fate". Fate is one of the complex issues of theology. How can we believe in fate and at the some time believe in free will in human beings?Some philosophers and theologians believe in divine fate and put some limitation for human free will. But others believe in divine fate and at the some time believe in proper free will for human beings.The third group have attempted to prove the divine fate behind the free actions of human beings. The purpose of this paper is to examine the different views in this regard and consider Sadra’s view in this issue.
-
Page 169The purpose of this paper is to examine Plantinga’s Christian exclusivism in the encounter with religious diversity. According to exclusivism, Plantinga maintains that only Christianity is true, and whatever is incompatible with it is false. In this paper, it will be argued that the exclusivist position is confronted with some outstanding problems. Moreover, there is an inconsistency between Plantinga’s exclusivist position and his theory on warrant with respect to religious truths. Even if it can be consistent, has very limited function, that is, it is devoted only to Christian beliefs. If one can hold some key religious beliefs in Christian tradition based on basicality and without inferential evidence, why cannot a parallel case be true in other traditions, namely Judaism and Islam?
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.